بیماریهایی پوستی ورزشکاران

زخم، خراشیدگی و سائیدگی

عبارت است از بهم خوردن پیوستگی پوست یا غشاء مخاطی که حفره‌های بدن را پوشانیده است.

علت پیدایش آن یا خارجی است مانند هر شئ بُرنده و یا در نتیجه عوامل داخلی مانند کورک، دمل و سیاه‌زخم می‌باشد. زخم‌ها در ورزش بخصوص ورزش‌های برخوردی مانند ورزش‌های رزمی- کشتی و یا حتی فوتبال و... بصورت شایع بوجود می‌آیند.

نکته مهم در این‌گونه آسیب‌ها  این است که اگر درست درمان و پیگیری پزشکی و بهداشتی نشوند باعث بوجود آمدن اسکار - عفونت مزمن- کلوئید  و تغییر رنگ پوست می‌شوند.

پیشگیری و درمان:

جهت جلوگیری از این‌گونه آسیب‌ها باید این چنین زخم‌هایی را مرتب شستشو و پانسمان کرد، تمیز نگه داشت و در صورت لزوم آنتی‌بیوتیک مصرف نمود.

زخم‌ها از لحاظ درجه شدت به چند دسته تقسیم می‌شوند.

- خراش یا ساییدگی: این نوع زخم‌ها با این‌که خیلی سطحی هستند، اگر وسعت زیادی را گرفته باشند، بیم عفونت و ورود میکروب به داخل پوست می‌رود و علت تولید آن سایش یا اصطکاک شدید پوست در نتیجه تماس با سطح ناصاف مانند البسه خشن، حریف در ورزش‌های کشتی- جودو- بوکس- فوتبال و ... یا اتفاقاتی نظیر آن است. در نوع خفیف خونریزی ندارد. جهت التیام سریع‌تر خراشیدگی می‌توان آن را با مواد ضدعفونی‌کننده شستشو داد و پانسمان کرد. ضمناً اقدامات پیشگیری‌کننده مدنظر قرار گیرد. از عوارض بلندمدت سائیدگی می‌توان به تغییر رنگ و تیرگی، زبری و زمختی محل ترمیم اشاره کرد.

- بریدگی: زخمی که دارای لبه‌های صاف بوده و خونریزی عادی از آن جریان دارد، در نتیجه بریدگی ایجاد می‌شود و علت آن بریده شدن پوست بوسیله آلت برنده‌ای مانند کارد، تیغ و نظایر آن می‌باشد. برای پیشگیری باید توجه داشت که هرگونه ناخن بلند و شئ فلزی نظیر زیورآلات در ورزشکاران بخصوص در ورزش‌های تماسی و برخوردی استفاده نشود و در ورزش‌های توپ و توری کفش‌ها از نظر وجود میخ و موارد مشابه کنترل شود. این زخم‌ها به سهولت خونریزی می‌کنند زیرا آلت برنده رگ‌ها را قطع می‌کند. عفونت در این زخم‌ها کم است.

پیشگیری و درمان :

کنترل خونریزی با پانسمان فشاری، شستشو و بانداژ زخم و ارجاع شخص به مراکز درمانی.

- سوراخ شدن: زخم‌هایی که در نتیجه سوراخ شدن بوسیله جسم تیزی تولید می‌شوند مانند فرورفتن میخ یا سوزن یا سرنیزه و گلوله و نظایر آنها. این گونه زخم‌ها معمولاً خونریزی زیادی ندارند مگر آن‌که جسم تیز مستقیماً در داخل رگ فرو رفته باشد. این زخم‌ها در معرض عفونت هستند زیرا هر چه عمق زخم بیشتر باشد به علت اشکال در پاک کردن و دسترسی به انتهای آن نمی‌توان آن‌طور که باید، آنها را از وجود میکروب پاک نمود.

زخم‌های بسته

- کوفتگی: در اثر ضربه بوجود می‌آید و بصورت تورم موضعی و تغییر رنگ و کبودی یا سیاه‌شدگی خود را نشان می‌دهد، اما بافت‌های زیرین کمتر آسیب می‌بینند. کوفتگی در ضربات و یا زمین خوردن‌ها در ورزش‌های مختلف بخصوص بوکس شایع است.

پیشگیری و درمان :                                                  

شامل سرد کردن، ممانعت از آسیب مجدد.

- کوفتگی شدید یا له‌شدگی: در نتیجه فشار و برخورد یک جسم سنگین مانند آجر، چرخ ماشین، سنگ و ... تولید می‌شوند.گاهی همراه زخم بوده که به علت له‌شدگی یا پارگی پوست می‌باشد و معمولاً خونریزی زیاد نیست، ولی خطر عفونت بدلیل آلودگی عاملی که موجب زخم شده یا زمینی که تصادف در آن محل صورت گرفته، زیادتر است. چون کناره‌های زخم صاف و هموار نیستند، لانه خوبی برای نمو و پرورش میکروب می‌باشند.

پیشگیری و درمان :

در چنین آسیب‌هایی باید فرد ورزشکار از ادامه مسابقه منع و زخم شستشو شود، خونریزی را بند آورده و فرد را به بیمارستان انتقال داد.

عفونت در پوست زخمی و سلولیت

وقتی که پوست بدن از هم جدا شده و زخم تولید گشت، میکروب‌های مختلفی ممکن است وارد زخم شوند. ورود و نحوه ازدیاد میکروب‌ها در زخم را عفونت می‌نامند که نتیجه آن حرارت، ورم، قرمزی و درد است و معمولاً به تشکیل چرک منتهی می‌شود. گاهی سلولیت خود بخود در اثر آسیب‌های بسته و یا فشار تمرین و یا عفونت ریشه مو بوجود می‌آید. این نوع عفونت‌ها نیاز به مراقبت و درمان دقیق دارند.

زخم تروماتیک مخاط دهان

در اثر عوامل مختلف ضربه ای عارض می‌شود مانند گازگرفتگی اتفاقی، فشار لبه‌های پروتز، در ورزش‌هایی نظیر بوکس، ورزش‌های رزمی و غیره.

در هر جای مخاط دهان ممکن است بوجود آید. ولی در داخل گونه، مخاط داخل لب‌ها و کناره‌های زبان شایع‌تراست. زخم تروماتیک بصورت فرورفتگیی است که کف آن را غشاء کاذب سفید، زرد یا خاکستری رنگی پوشانده است و در حاشیه آن هاله قرمز رنگ التهابی دیده می‌شود. شکل آن نامنظم و گاهی خطی است. زخم‌های تروماتیک دردناک هستند، بخصوص اگر عفونت ثانویه نیز باعث تشدید ضایعه گردد، درد شدیدتر شده و التهاب زیادتر می‌گردد. زخم‌های تروماتیک اصولاً بعد از یکی دو هفته التیام می‌یابند، البته اگر عامل  تروماتیک هنوز موجود است باید آن را برطرف کرد و بهداشت دهان را کاملاً رعایت نمود. استفاده از دهان‌شویه ضدعفونی‌کننده، بعد از غذا ضروری است.(کتاب ضایعات مخاطی دهان، تألیف دکتر ابویانی، دکتر قائم مقامی، جهاد دانشگاهی)

پینه و میخچه

  هر دو نوع اختلال فوق یک نوع افزایش ضخامت لایه شاخی موضعی هستند که در اثر اصطکاک و مالش (پینه) و یا فشار فیزیکی (میخچه) در طولانی مدت بوجود آمده و لذا بیشتر در نواحی برجستگی‌های استخوانی و روی مفاصل (مخصوصاً مفاصل انگشتان پا) بروز می‌کنند. میخچه ممکن است در قسمت داخلی انگشت پنجم پا (موسوم به میخچه نرم) نیز بروز کند که در این صورت به دلیل وجود رطوبت حالت پیچ افتادگی دیده شده و اغلب با ضایعات قارچی پا اشتباه می‌شود. اما پینه معمولاً در قسمت جلوی قوزک خارجی پا بوجود می‌آید، این حالت بیشتر در دونده‌ها، فوتبالیست‌ها،  بسکتبالیست‌ها و ... شایع است.

تفاوت پینه با میخچه این است که در پینه معمولاً درد وجود نداشته، اندازه آن اغلب بیش از 1سانتی‌متر  بوده و سطحی است. اما در میخچه درد در اثر فشار مستقیم وجود داشته، اندازه ضایعه کمتر از 1سانتی‌متر بوده و ناحیه ضخیم شده دارای یک قسمت مرکزی بوده که به داخل ورم بر آمده است.

تفاوت میخچه با زگیل کف پا این است که در میخچه فشار مستقیم موجب بروز درد می‌شود ولی در زگیل کف پا فشار جانبی (گرفتن و فشردن ضایعه) بین دو انگشت دردناک می‌باشد.

پیشگیری و درمان:

استفاده از کفش مناسب بخصوص کفی کفش و جوراب، پرهیز از ورزش طولانی مدت در سطوح ناهموار، شستشو و مراقبت‌های بهداشتی، درمان به موقع که در مراحل اولیه کرم‌های نرم‌کننده و از بین برنده لایه شاخی پوست (کراتولیتیک) است و در مراحل پیشرفته جراحی بهترین درمان می‌باشد.

ترک پاشنه پا:

یکی از مشکلات مهم در افراد عادی و ورزشکاران می‌باشد که در برخی از افراد شدت آن بیشتر است. عواملی مانند خشکی پوست، قارچ‌ها، کفش نامناسب، نپوشیدن جوراب، عدم شستشوی مناسب، تماس پا با مواد حساسیت‌زا و فعالیت و ورزش بدون پوشیدن کفش از عوامل تشدیدکننده آن است. بیشتر قسمت خارجی پاشنه پا را درگیر می‌کند و گاهی دردناک می‌شود و برای ورزشکار مشکل‌ساز می‌شود.

پیشگیری و درمان:

پوشیدن کفش مناسب، استفاده از جوراب‌های نخی، نرم کردن پاشنه پا با کرم‌های مخصوص و یا وازلین، کاهش ضخامت پوست با مواد کراتولیتیک، درمان عفونت‌های اضافه شده بخصوص قارچ‌ها. ¨

1. محل ترمیم زخم‌ها وخراشیدگی‌های پوست را گویند که می‌تواند به زیبایی پوست لطمه بزند و جهت کاهش آن مراقبت‌های بهداشتی زخم کمک‌کننده می‌باشد.

2. این حالت از اسکار شدیدتر و برجسته تر بوده و بیشتر در تیره‌پوستان دیده می شود.